Сок од целер – чудо на природата или само уште еден тренд?
- Antonio Velkovski
- May 14
- 3 min read
Во последните години, социјалните мрежи се преплавени со фотографии и видеа од луѓе кои го започнуваат денот со голема чаша свеж сок од целер. Но, дали навистина се работи за напиток кој го "ресетира" телото, лечи воспаленија и ја чисти кожата, или станува збор за маркетинг со малку научна поддршка?
Ајде да разгледаме што навистина содржи сокот од целер, од каде потекнува овој тренд и кои митови треба да ги разбиеме.
Што содржи сокот од целер?
Целерот е нискокалоричен зеленчук богат со:
Витамин К: важен за коагулација на крвта и здрави коски
Калиум: електролит што придонесува за регулирање на крвниот притисок
Антиоксиданси (како апигенин и лутеолин): со можни антивоспалителни својства
Фитохемикалии наречени фталиди: потенцијално корисни за намалување на крвниот притисок
Влакна: кои, сепак, се губат во процесот на цедење
Според податоците од USDA FoodData Central, 100 g свеж целер содржи само 16 kcal, 1.6 g растителни влакна и значителни количини на витамин К и калиум (USDA, 2023).
Потекло на трендот
Популарноста на сокот од целер експлодираше благодарение на "Medical Medium" Ентони Вилијам – инфлуенсер кој тврди дека добива здравствени информации преку "духовно водство". Според него, секое утро треба да се пие половина литар сок од целер на празен стомак за "чистење" на телото од вируси и токсини.
Но, како што истакнува Burford-Mason (2019) во списанието Canadian Family Physician, овие тврдења не се поткрепени со медицинска наука – ниту постојат клинички докази дека сокот од целер има способност да лечи хронични состојби.
Митови vs Факти
MИТ: Сокот од целер ја лечи секоја болест
Факт: Нема научни докази дека лечи, но е хидратантен и може да биде дел од здрава исхрана.(Извор: Burford-Mason, 2019)
МИТ: Го чисти телото од токсини Факт: Телото има природни механизми за детоксикација – црн дроб, бубрези и дигестивен тракт.(Klein & Kiat, 2015 – Journal of Human Nutrition and Dietetics)
МИТ: Ја регулира дигестијата и лечи надуеност
Факт: Може да помогне со хидратација, но нема универзално дејство и кај некои лица може да предизвика иритација.
МИТ: Треба да се пие исклучиво на празен стомак
Факт: Нема докази дека ова е потребно – сокот има ист ефект без оглед на времето на консумација.
Што вели науката?
Истражувања покажуваат дека:
Фталидите – соединенија во целерот – можат да придонесат за опуштање на ѕидовите на крвните садови и намалување на крвниот притисок. Студија од Journal of Medicinal Food (Tsi et al., 2013) покажала дека екстракт од семки од целер имал позитивно дејство кај лица со умерена хипертензија.
Апигенин – антиоксиданс во целерот – е поврзан со антиинфламаторно и антихипертензивно дејство, според ревју објавено во Phytotherapy Research (Yao et al., 2010).
Сепак, овие ефекти не се ексклузивни за сокот, ниту се толку драматични како што ги претставуваат инфлуенсерите. Исто така, повеќето студии се спроведени на животни или со концентрирани екстракти, а не со свеж сок.
Препорака од нутриционист
Ако уживате во вкусот на сокот од целер – продолжете со навиката. Тоа е нискокалоричен, освежувачки напиток со одредени микронутриенти. Но:
Не очекувајте чуда.
Внесувајте го како дел од разновидна и балансирана исхрана.
Подобро е да го консумирате целото растение заради влакната.
Ако имате чувствителен дигестивен систем, пробајте со мали количини.
Заклучок
Целерот е здрава намирница, но сокот од целер не е лек за сè. Како и со секој тренд – критичноста и контекстот се клучни. Науката сè уште не го поддржува митот дека овој напиток е магично решение, но во рамки на здрав начин на живот – дефинитивно има свое место.
Референци:
USDA FoodData Central: https://fdc.nal.usda.gov
Tsi, D., et al. (2013). Evaluation of the Antihypertensive Effect of Apium graveolens Seed Extract. Journal of Medicinal Food, 16(6), 558–563.
Yao, X. H., et al. (2010). The antihypertensive effect of apigenin: a review. Phytotherapy Research, 24(6), 819–824.
Klein, A. V., & Kiat, H. (2015). Detox diets: a critical review. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 28(6), 675–686.
Burford-Mason, A. (2019). Celery Juice: Fad or Fact?. Canadian Family Physician, 65(10), 707.
Comments